رهبران اتحادیه اروپا از روز جمعه در بروکسل گردهم آمدند تا در مورد بسته اقتصادی خروج از بحران کرونا و نیز بودجه کلی اتحادیه تصمیم‌گیری کنند، اما در حال حاضر چنین توافقی بسیار بعید به نظر می‌رسد.  

پنج ماه کنفرانس در فضای مجازی تاثیر چندانی در از میان برداشتن شکاف میان اعضای ۲۷ گانه  اتحادیه اروپا نداشته است. اکنون با کاهش بحران در اروپا، این نخستین کنفرانس رو در رو میان رهبران اتحادیه است.

تلاش رهبران اتحادیه در کنفرانس جمعه و شنبه تقسیم بودجه ۱.۷۵ تریلیون یورویی اتحادیه در میان خود و نحوه پرداخت آن است. این بسته شامل یک تریلیون یورو بودجه اتحادیه و ۷۵۰ میلیارد یورو طرح احیای اقتصاد پس از اپیدمی کروناست.

یوهانس هان، کمیسر بودجه اتحادیه اروپا، پس از پنج کنفرانس دیجیتالی بی‌ثمر گفت: «از تعطیلات عید پاک که برای نخستین بار با تمام پایتخت‌ها تماس گرفتم محرز بود که اتخاذ چنین تصمیمی تنها با اجتماع شخص رهبران، نخست وزیران و روسای دولت‌ها در بروکسل امکان‌پذیر خواهد بود.» 

آنگلا مرکل صدراعظم آلمان روز جمعه صبح وارد بروکسل شد. او بیش از سایرین در جایگاه رهبری در اروپا بوده و نقشی کلیدی در متحد کردن جناح‌های مختلف اروپا دارد. امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه اما روز پنج‌شنبه و پیش از موقع وارد بروکسل شد تا در لحظات آخر ملاقات هایی داشته باشد.

این دو بزرگ‌ترین کشورهای اتحادیه اروپا که در گذشته با یکدیگر اختلاف نظرهایی داشته‌اند، این بار در مذاکرات موضعی واحد اختیار کرده و خواهان یک طرح بلندپروازانه‌تر از برخی دیگر اعضای اتحادیه از جمله هلند هستند که نسبت به چنین طرحی بدبینند. برخی دیپلمات ها به مزاح می‌گویند هلند «بریتانیای جدید» است که نقش این کشور را در مخالفت با ادغام بیشتر اتحادیه در پیش گرفته است.

آلمان از دو هفته پیش ریاست دوره‌ای اتحادیه اروپا را بر عهده گرفته و وظیفه رسمی هماهنگ کردن اجلاس سران را دارد. گام‌های بلندتر برای ادغام هرچه بیشتر اتحادیه اروپا و گسترش قدرت مالی بروکسل می‌تواند جزء میراث بالقوه خانم مرکل به حساب بیاید که گفته است در انتخابات عمومی آینده آلمان شرکت نخواهد کرد.

خانم مرکل به طور سنتی با گسترش بیش از حد وام در سطح اتحادیه برای سرمایه گذاری روی طرح های مختلف مخالف بوده است، اما او در مقایسه با مخالفت های سال ۲۰۰۸ اش در قبال بحران مالی، اکنون موضعش را تعدیل کرده است. 

روز دوشنبه صدراعظم آلمان گفت بودجه احیای اقتصادی باید «عظیم» باشد و «به یک بودجه اندک کاهش نیابد.» این اشاره‌ای است به این که تنها احیای فوری چرخ اقتصاد مطرح نیست، بلکه این آینده سیاسی اروپاست که در معرض خطر است.

او افزود: «پرداختن به جزئیات از پیش ممکن نیست، اما باید تلاشی ویژه به عمل آورد تا نشان دهیم اروپا می‌خواهد در این دوران دشوار متحد باشد.»  

«فرای ارقام، یک بُعد سیاسی  وجود دارد که این پروژه باید با آن سنجیده شود.»

اما در این میان هلند، اتریش، سوئد و دانمارک که به «چهار مُمسک» معروفند، همراه با فنلاند که هر ازگاهی به آنها می‌پیوندد خواهان محدود کردن افزایش هزینه ها هستند.

اما تصمیم آلمان در خروج از جایگاه همیشگی‌اش به عنوان عضو مخالف با صرف هزینه، و پیوستن این کشور به فرانسه و کشورهای جنوب اتحادیه برای صرف هزینه بیشتر، تعادل معمول چارچوب مالی اتحادیه اروپا را برهم زده است.

ایتالیا و اسپانیا که بیشترین سود را از این گونه سرمایه گذاری‌ها می برند، بزرگ‌ترین کشورهای جنوب اروپا هستند که از این نظریه بلندپروازانه حمایت می کنند. 

زمینه اصلی اختلافات این است که چه مقدار از این بودجه باید به عنوان کمک بلاعوض به کشورها پرداخت و چه مقدار آن به عنوان وام با تعهد بازپرداخت داده شود.

کمیسیون اروپا پیشنهاد کرده که بروکسل مبلغ ۷۵۰ میلیارد پوند از بازارهای مالی بین‌المللی وام گرفته و آن را صرف کمک به احیای صنایع مناطقی در اروپا بکند که بیشتر آماج لطمات بوده‌اند. از این مبلغ، ۵۰۰ میلیارد یورو کمک بلاعوض و ۲۵۰ میلیارد آن به صورت وام پرداخت خواهد شد.

یک مقام ارشد اتحادیه می گوید: «به اعتقاد ما توافق در این مورد قابل دستیابی است و ما برای آن تلاش می کنیم اما هنوز در میان هیئت‌های نمایندگی اختلافاتی وجود دارد.»